Меѓународноправна заштита на малцинските права

„Тиранската платформа“ е друг пат на македонскиот народ да му се одземе правото на самоопределување.

Кога некому нешто му е забрането по еден пат, не смее да му биде дозволено да дојде до тоа по друг пат. (Cum quid una via prohibetur alicui, ad id alia non debet admitti (KRANJC, Janez, Latinski pravni reki-2. izd.-Ljubljana: Cankarjeva založba, 2000, стр. 60).

Read More

Животот на другите

Аристотел вели дека човекот никогаш не размислува без слика.[1]

На ова голема премиса уште во 2009 година и ја додадовме нашата мала премиса, за да почнат Македонците да размислуваат за лустрацијата.

Имено, побаравме од власта да им го прикаже на Македонците германскиот филм за начинот на постапување на злогласната ШТАЗИ. За да почнат Македонците да мислат зошто е потребна лустрацијата.

Филмот во Словенија беше преведен како »Življenje drugih«.

Власта ни по четири години не го прикажа овој филм, кој што патем е добитник на „Оскар“ за странски филм. Ова не можеме да го протолкуваме поинаку, освен дека во сопствените редови има многу влијателни припадници на УДБОМАФИЈАТА. Меѓутоа охрабрува факто што се лустрирани луѓе како тројцата академици, професор на државниот правен факултет и раководители на УДБА.

Погледенете го овој филм со Англиски превод. Доколку имате потешкотии, можете да одберете непрецизен автоматски генериран Македонски превод.

Пред да започнете, имајте во предвид дека УДБА има убиено повеќе луѓе по Европа отколку ШТАЗИ, КГБ и сите други комунистички тајни служби заедно.

Read More

Пријатели на судот

Во западните демократии постои пракса лица да му се обраќаат на уставниот суд со цел правилно да се реши одредено прашање. Тие се нарекуваат пријатели на судот. Во конкретниов случај сме пријатели на судот за лустрацијата.

Лустрацијата е повторно пред Уставниот суд и повторно најмногу по заслуга на господинот Стамен Филипов.

Поради тоа, ќе го побиеме главниот аргумент на Претседателот на Уставниот суд и уште две професорки (судии на Уставниот суд); законот за лустрација уредувал материја и прашање за кое што уставниот веќе донел поинаква одлука.

Read More

Откажете се од референдумот како решение за името

„Ретко кој е доволно мудар за повеќе да слуша корисна критика отколку лажлива пофалба.“[1]

Во мај 2011 година ја објавивме колумната „Референдум против референдумот“. Користејќи го фактот што и СДСМ се согласи со референдум за името, тоа го нарековме глупост, напаѓајќи го решението на страница 146 од „Преродбата“.

Оттогаш ова решение не се користи толку често од страна на ВМРО, но јавно тие не се откажаа од ова глупост.

Read More

Лустрација на наредбодавците

„Најголем лисец е оној кој што се претвара, дека паднал во поставената стапица, а најсигурно е дека ќе бидеме измамени, кога мислиме да измамиме други.“[1]

Првото се однесува на Стојан Андов, по донесувањето на новиот закон за лустрација[2], а второто на ВМРО.

Ваквиот заклучок темели на нашата колумна „Наредбодавците први за лустрација“[3]. Колумната беше одлично примена од публиката и целосно разбрана. Сепак, ВМРО одлучи прво да се пресметува со шефовите на УДБА, а не со водачите на комунистите.

Клучен аргумент за претходниот заклучок е тоа што барем еден од тројцата лустрирани наредбодавци беше на висока позиција во комунистичката партија. Наместо да биде лустриран како висок функционер на комунистичката партија, тој е лустриран како шеф на УДБА(СДБ). Во тоа се состои мамењето на ВМРО. Комунистичката партија ја создаде УДБА, а не обратно.

Среќна околност за ВМРО е што д-р Љубомир Фрчкоски е адвокат на наредбодавците. Неговата одбрана се состои во тоа што тој тврди дека наредбодавците постапувале по подзаконски акт(Правилник).

Дотука е се точно. Но, треба да се каже дека овој акт, кој што е донесен во СФРЈ, не е објавен во службен лист, односно службен весник.[4]

Според член 52 од Уставот на Република Македонија, чиј што автор е токму д-р Фрчкоски; законите и другите прописи се објавуваат во „Службен весник на Република Македонија“.

Ваков случај имаше пред Уставниот суд на Република Словенија во предметот U-I-94/92. Предметот ќе го претставиме преку зборовите на еден од судиите на Уставниот суд на Република Словенија кој одлучувал во предметот и кој што бил еден од авторите на Уставот на Република Словенија, м-р Матеуж Кривец.[5]

Словенечкиот Уставен суд разви посебна техника за оценка на актите, кои што по својата содржина се прописи и биле донесени за да дејствуваат како прописи. Првото прашање кое што си го постави Уставниот суд на Словенија беше; дали актот што не бил објавен, воопшто може да биде пропис? Второ прашање беше; дали судот е надлежен да ја оценува складноста со уставот? Трето прашање беше; какви ќе бидат последиците, доколку заради недостаток на процесни претпоставки, судот ја отфрли иницијативата против таквите акти? Петто прашање; дали процесна одлука може да ги поништи последиците на дотогашната противуставна употреба и да спречи понатамошна употреба на таков акт како пропис? Уставниот суд на Словенија ги пресече сите овие прашања со воведување на изрека, во која што во одлуката(не во решение!) изрече, дека актот не почнал да важи и не смее да се употребува, бидејќи не бил објавен.[6]

Со ова колумна докажавме, дека д-р Фрчкоски наликува на оној историски пример што ни го соопштува Цицерон. Преторот Сципион на некој Сицилијанец за адвокат му го нудел некој свој гостин со благородничко потекло, меѓутоа многу неинтелигентен. Сицилијанецот му одговорил: „Те молам преторе, дај му го тој адвокат на мојот противник, па мене не треба да ми доделуваш никого.“[7]

Значи, како и пред неколку години, наше  мислење е дека прво треба со закон да се прогласи комунистичкиот режим за злосторнички(по примерот на Чешка), да се лустрираат комунистите на високи позиции, па дури потоа шефовите на УДБА и удбашите, а на крај кодошите.

ВМРО тргна по обратен редослед, но за волја на вистината треба да се каже дека и со ваква лустрација, Македонија е единствената од сите поранешни републики на СФРЈ, што спроведува лустрација. Словенците го лустрираа само судството(на интернет излезе список на кодошите, но државата Словенија до денес не го авторизира).

За крај, за разлика од Мирка Велиновска, сметаме дека актуелниот проблем со промена на имиња на училишта и улици(албанското малцинство) треба да се реши пред Уставниот суд. Ова, доколку врз основа на други прописи, други државни органи не можат да го спречат преименувањето.

Имено со екстензивно толкување на член 24, став 1 од Уставот, може да се поднесе петиција, по повод која што Уставниот суд ќе ги поништи одлуките за преименување.

Во компаративното право имаме пример за ова. Лани во Словенија, градоначалникот на Љубјана, Зоран Јанковиќ, успеа да протурка одлука една улица во Љубјана да добие име по Јосип Броз Тито. Од Уставниот суд на Република Словенија беше побарано да ја поништи одлуката. Уставниот суд на Република Словенија ја избриша улицата, повикувајќи се на член 45 од Уставот:

 


45. член

(право на петиција)

Секој државјанин има право да вложува петиции и други иницијативи од општа важност (превел М. П.).“

Иницијативата ја подготви адвокатот Радован Церјак, а се повика на член 34 од Уставот, односно на правото на достоинство и безбедност, како и на членот 63, кој што забранува поттикнување на насилство и војна.

Уставниот суд на Словенија едногласно одлучи дека Тито го симболизира минатиот тоталитарен режим, а именувањето на улица по него претставува величење на тоталитарниот режим.

 


[1] La Rocheffoucauld, “Maksime«, Mladinska knjiga, Ljubljana, 2007, stran 24, превел М. П.

[2] Некои предлагаат „Лустрациски судови“ да ја спроведуваат лустрацијата. Овој предлог е во спротивност со член 98, став 4 од нашиот Устав, кој што забранува вонредни судови. Доколку се формира „Лустрациски суд“, со сигурност лустрацијата ќе биде неуставна.

[3] „Нова Македонија“ од 09. 11. 2010. година.

[4] Правилникот беше објавен во таен службен весник, што претставува кршење на човековото право на забрана на дискриминација од член 14 од ЕКЧП, бидејќи им беше достапен само на одреден дел луѓе од врвот на комунистичката партија.

[5] За разлика од Македонија, каде што ниту д-р Фрчкоски, ниту д-р Владо Поповски, односно ниеден од писателите на нашиот Устав не стана судија на првиот состав на нашиот Уставен суд, во Словенија петмина од писателите на Уставот на Словенија станаа судии на првиот состав на Уставниот суд на самостојна Словенија: проф. д-р Петер Јамбрек, проф. д-р Тоне Јеровшек, проф. д-р Лојзе Уде, д-р Перенич и м-р Матеуж Кривец.

[6] Marjan Pavčnik, Arne Mavčič, »Ustavno sodstvo«, Cankarjeva založba, Ljubljana, 2000, stran 237.

[7] Mark Tulij Ciceron, »O govorniku«, Družina, Ljubljana, 2002, stran 192, превел М. П.

Read More

Лагата е бесмртна душа на Македонскиот комунизам

Една умна глава изјави дека доколку само за пет минути беше укината,или забранета лагата, комунизмот веднаш ќе пропаднеше.

Јанша, според анкетите, идниот премиер на предвремените избори во декември во Словенија, го сврти овој постулат против словенечките медиуми: „Доколку би ја забраниле лагата во Словенија за еден ден, повеќето медиуми би пропаднале… (sds.si/news/9521).“

Доколку е вака во европска Словенија, уште полошо е во комунистичка Македонија со медиумите. Велам комунистичка, зашто највлијателните новинари се ортодоксни комунисти, а советниците на претседателот и премиерот, исто така. А доколку лагата е темелот на комунизмот, на тоа затруено дрво и плодовите се затруени.

Така се случи да имаме десна комунистичка и лева комунистичка влада.

Ова состојба во Македонија го крши вториот закон на мислењето: Законот за исклучена противречност, кој гласи; Два, помеѓу себе противречни суда, не можат истовремено да бидат вистинити.

Не може ортодоксен комунист да биде советник на десна влада. Тие две работи се исклучуваат една со друга.

На пример. Што ќе го советува Светомир Шкариќ претседателот. Само за комунизам. Тој, иако веќе 14 години Македонија ја има ратификувано ЕКЧП, тврди дека над Уставниот бил само бог и со тоа ја потврдува една од божјите заповеди на комунистичкото право, која што вели дека тоа ги третира меѓународните договори како декларации. Тој советува поништување на законот за лустрација (прочистување од комунизам).

Веќе насетувате дека сакам да ги потенцирам како најопасни правниците. Како најголеми комунистички мајстори на лагата.

Но, не е така и во Словенија, иако живеевме во иста држава. Додека кај нас претседател на Уставниот суд беше д-р Трендафил Иваноски, за кој што постои правосилна судска одлука дека бил соработник на тајната комунистичка полиција, во Словенија Уставниот суд со едногласна одлука на сите девет судии ја укина одлуката на градоначалникот на Љубјана со која што една улица во Љубјана е именувана според Тито.

Оваа одлука во Словенија се доживува како пораз на комунистите, но вас ве интересира дали е правилна.

Уставниот суд ја укина улицата именувана по Тито, бидејќи во тоа препозна симболично дејствие, со која што градската власт на Љубјана му изрече признание на некогашниот недемократски режим. Во одлуката U-I-109/10 од 03.10.2011.година, Уставниот суд посебно го потенцира почитувањето на човековото достоинство, кое што спаѓа во јадрото на Уставот. Со ова одлука, Уставниот и испрати порака на градската власт во Љубјана (комунистичка), дека со мнозинството што го има, не може да прави што ќе и текне. Иако одлуката на градските власти не крши ниеден закон, таа е во спротивност со вредностите што ги прокламира уставниот поредок.

Дека Тито е злосторник, во Словенија потврди и претседателот на здружението на борците, титовиот партизан д-р Јанез Становник.

За да не може на текстов да му се префрли невистинитост на претходниот заклучок, еве од кој постулат произлегува: „На прашање, дали тоа значи дека Тито е одговорен за масовните убиства, Становник одговори дека `никаде на светот нема војска, каде што би можело едно такво масовно убивање да се случи без знаење на врховното водство`. (http://www.rtvslo.si/index.php?c_mod=news&op=print&id=267711, превел М.П.).“

После ова, што мисли советникот на претседателот, Шкариќ, за постоењето на партијата „Титови леви сили“, која што коалицира со Црвенкоски, кој што не така одамна, предлагаше да му се подигне споменик на Тито.

Не го загрижува ли фактот дека сите девет уставни судии (меѓу кои и тројца еминентни професори) мислат дека се крши човековото  достоинство со именување на улица по Тито, а во Македонија и денес кога на власт е навоодно десна демократска опција, се глорифицира Тито.

Дали Шкариќ и другите комунисти во десната влада ни порачуваат дека ние Македонците немаме човеково достоинство и дека кај нас Тито може да се глорифицира?

Уставниот суд на Словенија најде основ за својата одлука во член 45 од Уставот кој што гласи:

Член 45
(право на петиција)

Секој државјанин има право да вложи петиција и други иницијативи од општо значење.

За да не мора советникот на претседателот да размислува и да истражува дали и во нашиот Устав има ваква одредба, јас велам има и тоа е одредбата на член 24, став 1 од Уставот која што гласи:

„Секој граѓанин има право да поднесува претставки до државните органи и другите јавни служби и на нив да добие одговор“, во врска со член 108 од Уставот.

На прашањето на Тито, комунистичките советници на претседателот и премиерот, треба да станат свесни дека и Македонците имаат право на достоинство.

Но, не само тоа. Тие се должни да превземаат дејствија и да ги советуваат претседателот и премиерот во духот на нашиот Устав, кој што не се разликува многу од словенечкиот (на неколку места е во спротивност со примарното и секундарното право на ЕУ).

Се дотогаш, тие ќе бидат само плодови на затруено дрво, поради кои што Македонија не направила ни милиметар кон напуштање на комунизмот и неговиот симбол Тито.

За  да можат судиите (во случајов, моите читатели) да донесат вистинит суд, дали Шкариќ и Претседателот на Уставниот суд на Република Словенија проф.д-р Ернест Петрич многу се разликуваат, еве еден дел од издвоеното мислење на Претседателот на Уставниот суд на Словенија, со кој што се укинува улицата на Тито:

„ 5. Последиците на тоталитаризмот сеуште притискаат бројни народи, како и европската историја.Токму заради тоа Парламентарното собрание на Советот на Европа ја потенцира потребата за осудување на злосторствата на тоталитарните режими, а со тоа и на тие режими како такви и Европскиот парламент изрази почитување на жртвите на сите тоталитарни режими.Исто така и Уставниот суд на Република Словенија, во низа одлуки ја потенцира нездружливоста на некогашниот комунистички режим со современите европски стандарди за заштита на основните човекови права(превел М.П.).“

И за крај. Знајте дека проф. д-р Ернест Петрич е на слична возраст(1936) како Шкариќ. Во СФРЈ станал професор, бил амбасадор.

Read More

Отстранување на комунистичкото право

Љубезно ве молам да ја прочитате мојата колумна „Десетте Божји заповеди на комунистичкото право“, објавена во „Нова Македонија“ од 29.10.2010.година, за да можете да го разберете ова што следи.

Read More